Ung thư từng là nỗi ám ảnh của toàn thể nhân loại. Từ nhiều thế kỷ, ung thư luôn được coi là căn bệnh nan y không thể chữa khỏi. Thế nhưng, nền y học hiện đại ngày càng phát triển mở ra phương pháp mới sử dụng virus để điều trị bệnh ung thư.
Ung thư là gì?
Ung thư là một bệnh của các tế bào, vốn là những đơn vị cấu trúc cơ bản của cơ thể. Cơ thể chúng ta liên tục sản xuất ra các tế bào để giúp chúng ta phát triển, thay thế những tế bào đã chết, hàn gắn lại những tế bào bị tổn thương sau một chấn thương. Có các gen để kiểm soát quá trình này và chính việc gây tổn hại những gen này dẫn đến các bệnh ung thư. Sự tổn hại này thường xảy ra trong cuộc đời con người, cũng có một số nhỏ lại thừa hưởng những gen này từ cha mẹ họ. Bình thường thì các tế bào phát triển và nhân lên theo một trình tự. Tuy nhiên, những gen đã bị tổn hại có thể phát triển không bình thường. Chúng có thể phát triển thành những khối gọi là u/bướu.
Những khối u có thể lành tính (không phải ung thư) hoặc ác tính (ung thư). Những khối u lành tính không xâm lấn vào các cơ quan và các mô xung quanh của cơ thể.
Trong khi đó, các khối u ác tính sẽ phát triển, nó có thể giới hạn trong khu vực ban đầu. Nếu những tế bào này không được xử lý hay điều trị, chúng có thể xâm lấn ra ngoài phạm vi ban đầu và xâm lấn vào những mô xung quanh, trở thành ung thư xâm lấn.
Một số u lành tính là tiền ung thư và có thể tiến triển thành ung thư nếu không được điều trị. Nhưng đa số u lành tính không phát triển thành ung thư.
Để một bệnh ung thư phát triển to hơn đầu đinh ghim, nó sẽ phải phát triển trong chính mạch máu của nó. Đôi khi các tế bào tách khỏi khối ung thư ban đầu, xuôi theo dòng bạch huyết hoặc theo dòng máu để tới những cơ quan khác của cơ thể. Khi những tế bào này tới vùng mới, chúng có thể tiếp tục phát triển và tạo ra một khối u tại vùng đó. Đây gọi là hiện tượng di căn.
Nguyên nhân gây ung thư.
Nguyên nhân ung thư là sự sai hỏng của ADN, tạo nên các đột biến ở các gen thiết yếu điều khiển quá trình phân bào cũng như các cơ chế quan trọng khác. Một hoặc nhiều đột biến được tích lũy lại sẽ gây ra sự tăng sinh không kiểm soát và tạo thành khối u. Khối u là một khối mô bất thường, có thể ác tính, tức ung thư hoặc lành tính tức không ung thư. Chỉ những khối u ác tính thì mới xâm lấn mô khác và di căn. Khái niệm ác hay lành tính ở đây nên hiểu về mặt giải phẫu bệnh học nhiều hơn là về khả năng gây chết người. Thật vậy, một người có thể sống nhiều năm với một ung thư sắc tố da trong khi một khối u "lành tính" trong hộp sọ có thể chèn ép não gây tàn phế hoặc tử vong.
Ung thư có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau phụ thuộc vào vị trí, đặc điểm và khả năng di căn của khối u. Chẩn đoán xác định ung thư thường đòi hỏi phải sinh thiết rồi quan sát trên kính hiển vi. Người bị ung thư có thể được chữa trị bằng phẫu thuật,xạ trị hoặc hóa trị.
Nếu không được chữa trị sớm, hầu hết các loại ung thư có thể gây tử vong, đây là một trong những nguyên nhân gây tử vong chính trong những nước phát triển. Hầu hết các bệnh ung thư có thể chữa trị và nhiều bệnh có thể chữa lành, nếu được phát hiện và điều trị sớm.
Nhiều dạng ung thư có liên quan đến các yếu tố môi trường mà có thể tránh khỏi. Trong đó hút thuốc lá là một trong những yếu tố gây nguy cơ ung thư nhiều nhất.
Các phương pháp điều trị ung thư chủ yếu hiện nay
Phẫu thuật
Phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị quan trọng nhất với đa số bệnh ung thư.
Có hai loại là phẫu thuật giảm nhẹ triệu chứng (palliative) và phẫu thuật triệt căn. Phẫu thuật triệt căn được lựa chọn ở giai đoạn sớm, cắt bỏ khối u và nạo vét hạch. Phẫu thuật giảm nhẹ là phương án khi bệnh nhân ở giai đoạn muộn, tế bào ung thư đã di căn. Khi đó, người bệnh không còn khả năng phẫu thuật triệt căn mà mục đích chính là giảm chèn ép và tránh sùi loét nhiễm trùng.
Phẫu thuật có thể kết hợp với các phương pháp điều trị khác như xạ trị, hóa trị, nội tiết, miễn dịch...
Phẫu thuật có thể xảy ra biến chứng đe dọa đến tính mạng bệnh nhân hoặc làm mất chức năng sinh lý một số bộ phận cơ thể. Do đó bác sĩ cân nhắc mức độ rộng của phẫu thuật để tránh tổn thương những cơ quan quan trọng. Những tổn thương ác tính đã vượt qua giai đoạn khu trú thì vai trò của phẫu thuật không còn phù hợp.
Điều trị tia xạ
Đây là phương pháp điều trị thứ hai thường được lựa chọn sau phẫu thuật, sử dụng tia bức xạ ion hóa để điều trị ung thư.
Có hai dạng điều trị tia xạ là tia xạ ngoài và tia xạ áp sát.
Tia xạ ngoài là nguồn phóng xạ nằm ngoài cơ thể gồm các máy điều trị tia xạ như cobalt, gia tốc... Bác sĩ phải thực hiện mô phỏng bệnh nhân trước khi xạ trị. Sau đó, bác sĩ dùng máy X-quang đặc biệt có tính năng xạ trị với nguồn phóng xạ bằng đầu đèn phát tia X giúp xác định khu vực được chiếu xạ (trường chiếu) trên người bệnh nhân. Việc điều trị tia xạ chính xác sẽ tăng hiệu quả chữa bệnh, góp phần chữa khỏi hơn 50% số ca ung thư mới được chẩn đoán.
Tia xạ áp sát là nguồn phóng xạ được đặt trong cơ thể bệnh nhân. Tuy nhiên, xạ trị áp sát ít sử dụng đơn thuần ngoại trừ một số ung thư ở giai đoạn rất sớm, thông thường phối hợp với tia xạ ngoài và các phương pháp điều trị khác.
Điều trị hóa chất
Khi ung thư di căn, các phương pháp điều trị tại chỗ và tại vùng như phẫu thuật và xạ trị thường không mang lại hiệu quả. Khi đó, sử dụng các thuốc điều trị ung thư, đặc biệt là hóa chất, có thể ngăn chặn được tiến triển của bệnh.
Hóa chất chống ung thư đều là những chất gây độc tế bào. Do đó, chỉ định điều trị hóa trị còn dựa vào nhiều yếu tố như giai đoạn bệnh, loại bệnh học, tuổi của bệnh nhân, các phương pháp đã được điều trị trước đó, thể trạng bệnh nhân để xác định chỉ định cụ thể của hóa trị.
Bước tiến tạo ra virus mới tiêu diệt mọi loại tế bào ung thư
Các nhà khoa học đã tạo ra một loại virus đậu mùa có thể chữa khỏi bệnh ung thư. Phương pháp điều trị này được gọi là CF33, nó có thể tiêu diệt mọi loại tế bào ung thư trong phòng thí nghiệm và thu nhỏ khối u ung thư ở chuột.
Phương pháp điều trị này được gọi là CF33, nó có thể tiêu diệt mọi loại tế bào ung thư trong phòng thí nghiệm và thu nhỏ khối u ung thư ở chuột.
GS. Yuman Fong tiến hành thử nghiệm lâm sàng phương pháp tiêm virus đậu mùa (cowpox) đã qua chỉnh sửa để tiêu diệt khối u ung thư trên người bệnh
Giáo sư chuyên ngành ung thư Yuman Fong đang thử nghiệm phương pháp điều trị mang tính đột phá này. Phương pháp này do công ty công nghệ sinh học Imugene của Australia phát triển nên. Họ hy vọng biện pháp điều trị này sẽ được thử nghiệm trên bệnh nhân ung thư (gồm ung thư vú và một số loại ung thư khác như ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa,....) vào năm sau.
Thử nghiệm lâm sàng sẽ được GS. Yuman Fong tiến hành trong và ngoài Australia. Các bệnh nhân mắc ung thư vú, u hắc tố, ung thư phổi, ung thư bàng quang, ung thư ruột và ung thư đường tiêu hóa sẽ được thử nghiệm phương pháp điều trị mới này trong nghiên cứu.
GS.Fong cho biết virus bệnh đậu mùa ở động vật (cowpox) đã giúp con người miễn dịch với bệnh thủy đậu 200 năm trước đây. Virus cowpox vô hại với con người. Bằng cách trộn virus cowpox với các loại virus khác, thử nghiệm cho thấy nó có thể tiêu diệt tế bào ung thư. Trong biện pháp mới điều trị ung thư mang tính đột phá, các bệnh nhân ung thư sẽ được tiêm virus đã qua chỉnh sửa trong phòng thí nghiệm vào thẳng khối u ung thư. Các nhà khoa học kỳ vọng virus sẽ thâm nhập các tế bào ung thư và làm chúng nổ tung. Hệ miễn dịch sau đó sẽ nhận diện các tế bào ung thư khác trong cơ thể và tiêu diệt các tế bào ung thư này.
Virus điều trị ung thư não
Nhiều loại virus đặc trị khác đã từng hiệu nghiệm trong việc tiêu diệt căn bệnh ung thư ở người. Virus thường gây ra chứng cảm lạnh thông thường đã từng được các nhà khoa học Mỹ chuyển thành phương pháp điều trị ung thư não thành công. Căn bệnh ung thư ở một vài bệnh nhân đã biến mất nhiều năm trước khi tái phát trở lại, trong khi nhiều bệnh nhân khác thấy rõ khối u giảm kích thước đáng kể.
Liệu pháp tái tổ hợp virus bại liệt do Trung tâm khối u não Preston Tisch triển khai đã được Cơ quan Quản lý Thuốc và Dược phẩm Mỹ công nhận là liệu pháp mang tính đột phá. Bằng cách chỉnh sửa virus bại liệt để loại bỏ mọi tác nhân có hại, nó có thể kích thích cơ thể tiêu diệt tế bào ung thư. Do đã qua chỉnh sửa, nên virus này không có khả năng gây ra bệnh bại liệt ở người. Các tế bào ung thư hoạt động như nam châm hút virus bại liệt. Thế rồi, các virus này quay lại tiêu diệt các tế bào khối u ung thư đồng thời kích hoạt hệ miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư.
Stephanie Lipscomb trở thành điều dưỡng khoa ung thư sau khi khỏi ung thư não nhờ liệu pháp tiêm virus bại liệt để tiêu diệt khối u
Bệnh nhân đầu tiên chấp nhận thử nghiệm vào năm 2012 là một sinh viên điều dưỡng 20 tuổi tên là Stephanie Lipscomb. Cô phát hiện ung thư não giai đoạn cuối (giai đoạn 4). Vào thời điểm đó, cô không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận tham gia vào thử nghiệm lâm sàng, bởi căn bệnh ung thư não của cô đã vô phương cứu chữa. 4 năm sau, nữ bệnh nhân ngày nào đã trở thành một y tá tại khoa nhi ung thư, truyền cảm hứng và cam kết sẽ giúp đỡ các bệnh nhi ung thư hết mình.
Trường hợp trên cho thấy tiềm năng của việc sử dụng virus trong việc điều trị ung thư. Với sự tiến bộ của nhân loại, hy vọng trong tương lai sẽ có nhiều phát minh mới ra đời như dùng virus tiêu diệt tế bào ung thư,….góp phần chữa khỏi nhiều loại bệnh ung thư khác nhau. Hy vọng thông tin trên hữu ích đối với bạn đọc.
XEM THÊM: